Ta roślina mogłaby rosnąć na Marsie. Przełom w misjach kosmicznych?
Ta konkretna roślina mogłaby przetrwać na powierzchni Marsa. Nie potrzebowałaby specjalnych szklarni.
Powierzchnia Marsa jest niezwykle sucha, zimna i narażona na silne promieniowanie słoneczne. Przetrwanie w takich warunkach jest trudne, więc zdecydowana większość ziemskich roślin nie dałaby sobie rady.
Jednak okazuje się, że jest pewien wyjątek. Chińscy naukowcy opublikowali przełomową informację, która może zmienić podejście do wypraw kosmicznych. O jaką roślinę chodzi i do czego mogłaby się przydać?
Roślina, która przetrwa na Marsie
30 czerwca 2024 roku The Guardian podał, że naukowcy z Chin odkryli gatunek mchu, który może wytrzymać warunki podobne do tych, które panują na powierzchni Marsa.
Powierzchnia sąsiedniej planety wykazuje formy podobne do ziemskich: wulkany, doliny, kaniony, pustynie i polarne czapy lodowe. Średnia temperatura powierzchni Marsa wynosi -63°C. Jak widać, nie są to sprzyjające warunki.
Jak się jednak okazuje, istnieje roślina, która mogłaby wytrzymać na tej planecie. Mech o nazwie Syntrichia caninervis mógłby nie tylko przetrwać, ale przyszli astronauci mogliby go uprawiać bezpośrednio na marsjańskim gruncie bez potrzeby korzystania ze szklarni. Mech ten mógłby również pomóc w uprawie innych roślin.
Niepozorny pustynny mech
Syntrichia caninervis to mech pustynny występujący na całym świecie. Można go znaleźć nawet w ekstremalnych warunkach w środowisku pustynnym.
Zamiast korzeni wykorzystuje drobne włoski do zbierania wilgoci z rosy, mgły, śniegu i deszczu. Ma dobrze znaną zdolność do przetrwania w warunkach suszy.
Nie straszne mu jest długotrwałe odwodnienie czy ekstremalne zimno. Badania wykazały, że Syntrichia caninervis może przetrwać ujemne temperatury do -196 °C (w ciekłym azocie) przez okres do 30 dni. Mech ma także zdolność do przetrwania w temperaturze -80 °C przez okres do 5 lat.
W obu przypadkach mech był w stanie zregenerować się po rozmrożeniu, przy czym odwodnione okazy wykazywały szybszą regenerację w porównaniu do uwodnionych.
Ponadto w badaniach mech przetrwał dawki promieniowania gamma do 500 Gy (jednostki promieniowania jonizującego). Dla ludzi dawka śmiertelna wynosi około 50 Gy.
Nowe badania
Jeśli astronauci kiedykolwiek pozostaną na Marsie na dłużej, będą musieli uprawiać własne rośliny. Zazwyczaj do symulowania warunków kosmicznych używa się specjalnych szklarni (więcej o tym, dlaczego produkcja własnej żywności jest tak ważna dla astronautów, można przeczytać tutaj – Czy da się to zrobić na Księżycu? Naukowcy uważają, że to możliwe).
Jednak chińscy naukowcy postanowili sprawdzić, czy jakiekolwiek rośliny mogłaby rosnąć bezpośrednio w marsjańskiej glebie bez potrzeby korzystania ze szklarni.
Badacze mieli na uwadze to, że większość gatunków nie przetrwa w tak ekstremalnych warunkach. Przyjrzano się więc roślinie, która wykazuje sporą odporność na niskie temperatury i suszę – mech Syntrichia caninervis.
Nowe badanie było pierwszym, w którym wykorzystano całe rośliny do takich eksperymentów na Marsie. W przeciwieństwie do większości innych badań, skupiono się na uprawie roślin bezpośrednio w symulowanej glebie marsjańskiej.
Odtworzono ciśnienie, temperatury, gazy i promieniowanie UV na Marsie. Nawet wtedy mech przetrwał i kontynuował normalną regenerację po siedmiu dniach.
Pokazuje to, że pustynny mech przetrwa krótkie ekspozycje na niektóre z warunków, które wystąpią podczas misji na Marsie, w tym bardzo wysokie poziomy promieniowania, bardzo niskie temperatury i bardzo niski poziom tlenu.
Czy mech jest jadalny?
Sam mech pustynny nie byłby dobry jako pożywienie, ale ma inne zastosowania. Jeden z ekspertów – Stuart McDaniel – tak wypowiedział się na łamach The Guardian:
Uprawa roślin lądowych jest ważną częścią każdej długoterminowej misji kosmicznej, ponieważ te skutecznie przekształcają dwutlenek węgla i wodę w tlen i węglowodany, czyli w gruncie rzeczy w powietrze i jedzenie które ludzie potrzebują do przetrwania. Mech pustynny nie jest jadalny, ale mógłby być przydatny na inne sposoby w kosmosie.
Tak więc, chociaż sam mech nie jest jadalny, może być wykorzystywany do wspomagania wzrostu innych roślin.
Patrząc w przyszłość, spodziewamy się, że ten obiecujący mech może zostać przeniesiony na Marsa lub Księżyc w celu dalszego testowania możliwości kolonizacji i wzrostu roślin w przestrzeni kosmicznej.
Przełom w misjach kosmicznych?
Mimo że wydaje się, że jest to prawdziwy przełom i od teraz misje kosmiczne będą ułatwione, tak naprawdę nie można się jeszcze ekscytować. Naukowcy ostrzegają, że prace te są nadal wstępne, a obecne testy miały pewne ograniczenia.
Eksperymenty te stanowią ważny pierwszy krok, ale nie pokazują, że mech może być znaczącym źródłem tlenu w warunkach marsjańskich, ani nie wskazują na to, że roślina pustynna może się rozmnażać poza powierzchnią Ziemi.
Tak więc, chociaż wciąż pozostaje wiele do zrobienia, testy te są ważnym krokiem w kierunku rozwoju nauki i kolejnych badań nad możliwością skolonizowania obcej planety.
Skromny pustynny mech daje nadzieję na to, że w przyszłości niewielkie części Marsa będą nadawać się do zamieszkania przez ludzkość.
