To najrzadsze języki na świecie. Mówi nimi garstka osób
Tymi językami mówi mniej niż kilkanaście ludzi. Są zagrożone całkowitym wymarciem.
Na świecie jest ponad kilka tysięcy języków, choć oczywiście o większości z nich przeciętna osoba w ogóle nie słyszała i prawdopodobnie nigdy nie będzie się ich uczyć. Sporo z nich to mowa powiązana z konkretnymi ludami, których kultura powoli zanika.
Niektóre języki są tak rzadkie, że zna je tylko kilka osób na Ziemi. Mało o nich wiadomo, więc podejmowane są próby „wskrzeszenia ich”, ze względu na ich bogactwo historyczne.
Najrzadsze języki świata
Zanim przejdzie się do języków, których używa zaledwie garstka osób na całej planecie, warto przyjrzeć się tym, które są najpopularniejsze.
Większość osób wymieni tutaj angielski i jest to oczywiście prawda. Pod względem rodzimych użytkowników (native speakers) i osób, które uczą się tego języka, angielski jest najpopularniejszy na świecie. Po nim wymienić można mandaryński i hindi.
Bardzo dużo ludzi posługuje się również hiszpańskim, arabskim, portugalskim czy rosyjskim.
Podczas gdy użytkownicy tych języków stanowią setki milionów, na świecie istnieją też takie, które zna mniej niż 10 osób. Wiele z nich niestety wymiera lub zaniknęło na przestrzeni ostatnich kilku lat.
Njerep
To język używany w regionie Adamawa w Kamerunie oraz w Nigerii (Afryka Środkowa). Dziś jest uznany za wymarły, ponieważ według danych sprzed kilku lat, posługiwały się nim zaledwie 4 osoby.
Jest to język ciekawy i choć posiadamy informacje o jego gramatyce i spisano wiele słów, wciąż są to dane fragmentaryczne. Podejmowane są wysiłki w celu lepszego udokumentowania i ożywienia Njerepu, ze względu na jego wartość kulturową.
Liki
Język używany w prowincji Papua w Indonezji, którego znajomość również zanika i był praktycznie wymarły już w 2005 roku. Wtedy też udokumentowano, że mówi nim zaledwie 11 osób, które pochodzą z małej społeczności (około 300 ludzi).
Lingwiści niestrudzenie pracują nad dokumentacją i rewitalizacją tego zagrożonego języka. Niestety przez fakt, że posługiwały się nim głównie osoby starsze, z roku na rok coraz trudniej przywrócić Liki do użytku.
Lemerig
To język oceaniczny używany na Vanua Lava w Vanuatu. Choć trudno mówić tutaj o aktywnym mówieniu w tym języku. Według danych sprzed paru lat, żyły zaledwie dwie osoby, które znały lemerig. Ten z czasem ustąpił miejsca sąsiednim językom – Mwotlap i Vera’a.
Tu także podejmowane są inicjatywy, by ochronić dziedzictwo kulturowe i językowe. Niestety ponownie jest to bardzo trudne ze względu na starzejącą się społeczność regionu, gdzie był używany.
Taushiro
Nie do końca wiadomo o przynależności językowej taushiro. Posługiwały się nim niektóre społeczności Amazonii w pobliżu Ekwadoru. Kilka lat temu, bo w 2017 roku, statystyki mówiły, że posługuje się nim zaledwie jedna osoba, która żyje w Peru (miejscowość Intuto, w regionie Loreto obok Ekwadoru).
Pierwszy słownik języka taushiro zawierał 200 słów i został zebrany przez Daniela Velie w 1971 roku.
Ongota
To prawie wymarły język z rodziny afroazjatyckiej. Do niedawna używany był przez kilkanaście głównie starszych osób w wiosce położonej przy rzece Weito w południowo-zachodniej Etiopii. W 2012 roku mówiło nim zaledwie 12 osób. Dziś liczba ta jest znacznie niższa. Co za tym idzie – język jest zagrożony wyginięciem.
Historia Ongota przekazywana ustnie mówi, że ten wywodzi się z wielu języków różnych populacji, między innymi z Dikinte, Maale i Arbore.
Ainu
Językiem ajnuskim posługują się Ajnowie zamieszkujący japońską wyspę Hokkaido. Wykazuje pewne podobieństwo do języka niwchijskiego.
Ajnowie to lud przybyły do południowej części Sachalinu oraz na Wyspy Japońskie i Kurylskie ponad 6 tys. lat temu. Obecnie stanowią mniejszość etniczną w kraju kwitnącej wiśni.
Dane szacunkowe dotyczące liczebności Ajnów są bardzo rozbieżne. Według badania przeprowadzonego przez samorząd Hokkaido w 1993 roku, populacja tamtejszych Ajnów wynosiła 28 830 osób. Niektórzy posługują się jeszcze językiem ajnuskim, który obecnie jest zagrożony wymarciem.
Z danych z 2007 roku wynikało, że wspomniany język zna zaledwie 10 osób i to głównie starszych.
Badaniem języka Ajnów zajmował się m.in. polski badacz Bronisław Piłsudski, brat Józefa Piłsudskiego.
Ume Sámi
W przypadku tego języka jest odrobinę lepiej, choć również jest zagrożony wymarciem. Ume Sámi jest używany w Szwecji, a wcześniej mówiono nim w Norwegii. Znany był głównie wzdłuż rzeki Ume na południu dzisiejszego Arjeplog, w Sorsele i Arvidsjaur.
Jest to jeden z najbardziej zagrożonych języków w regionie. Nie wiadomo ile osób posługuje się nim obecnie, ale w 2000 roku znało go zaledwie 100 osób.
Paakantyi
Znany również jako Paakantji i Barkindji, to prawie wymarły australijski język aborygeński używany wzdłuż rzeki Darling w Nowej Południowej Walii od dzisiejszej granicy Queensland do Bourke, a następnie wzdłuż rzeki do Wentworth.
Nazwa ludu i języka odnosi się do rzeki Paaka. Osoby posługujące się tym językiem znane są jako Paakantyi. Obecnie mówi nim około 100 osób. Warto zaznaczyć, że ci ludzie podali, że znają ten język, ale nie wiadomo czy posługują się nim płynnie.
