Gorący i pokryty lawą – NASA odkrywa ślady istnienia wulkanicznego egzoksiężyca
Czy istnieje wulkaniczny satelita orbitujący wokół gigantycznej egzoplanety?
Z nowych informacji udostępnionych przez NASA wynika, że najpewniej znaleziono pierwszy egzoksiężyc, który jest naprawdę interesujący – mowa tutaj o pokrytym lawą, „piekielnym” satelicie.
Co o nim wiadomo i wokół jakiej planety krąży? Dlaczego niektórzy uważają, że istnienie takiego księżyca skończy się tragicznie?
Wulkaniczny egzoksiężyc
Naukowcy z NASA i California Institute of Technology znaleźli dowody, które mogą potwierdzić istnienie pierwszego oficjalnego egzoksiężyca. Nie jest to zwykły satelita i nie przypomina tego, który krąży wokół Ziemi.
Zanim jednak przejdzie się do opisu tego ciekawego obiektu, warto wyjaśnić czym są egzoplanety. Jak czytamy na Wikipedii:
Egzoplaneta, zwana także planetą pozasłoneczną, to planeta znajdująca się w układzie planetarnym, krążąca wokół gwiazdy (lub gwiazd) innej niż Słońce.
Po zapoznaniu się z definicją łatwo wywnioskować, że egzoksiężyc to satelita, która krąży wokół planety nie będącej częścią Układu Słonecznego.
W przypadku najnowszych badań chodzi o planetę pozasłoneczneczną WASP-49 b. To właśnie wokół niej ma orbitować nietypowy księżyc – pokryty lawą, wulkanami i otoczony ogromną chmurą sodu.
WASP-49 b
Ostatnie badania pochodzą z 10 października tego roku. O istnieniu wspomnianej chmury wiedziano już od paru lat, ale nie było wtedy pewności, czym dokładnie ona jest. Opisywany dziś egzoksiężyc porównać można do Io, jednego z satelitów Jowisza. W tym przypadku jednak nie chodzi o obiekt istniejący w Układzie Słonecznym, ale o towarzysza gazowego giganta – WASP-49 b, oddalonego o 635 lat świetlnych od Ziemi.
Tak o WASP-49 b pisze samo NASA:
WASP-49 b jest gazowym olbrzymem krążącym wokół gwiazdy typu G. Jej masa to około 0,37 masy Jowisza. Okres orbitalny planety wynosi 2,8 dnia. Jej odkrycie zostało ogłoszone w 2012 roku.
Tak, jak było wspomniane wcześniej, wskazówki, że planeta WASP-49 b ma księżyc, pojawiły się już w przeszłości – w 2017 roku. Wtedy też naukowcy zauważyli, że coś w tamtym obszarze produkuje około 100 000 kilogramów sodu na sekundę. Planeta WASP-49 b i jej gwiazda zawierają jedynie śladowe ilości sodu, więc nie mogły za to odpowiadać. To jeszcze bardziej zainteresowało badaczy.
Chmura sodu
Naukowcy zasugerowali, że najbardziej prawdopodobnym źródłem chmury sodu jest księżyc, który krąży wokół WASP-49 b. Porównuje się do go Io, który regularnie emituje m.in. dwutlenek siarki, sód czy potas.
Szybka ciekawostka: Io to trzeci co do wielkości księżyc Jowisza, czwarty co do wielkości w Układzie Słonecznym. Charakteryzuje się niezwykle silną aktywnością wulkaniczną. Jego odkrycie przypisuje się Galileuszowi.
Chmura sodu, którą wykryto w pobliżu WASP-49 b, znajduje się wysoko ponad atmosferą planety. Co więcej – porusza się szybciej niż planeta i robi to niezależnie od niej. To wszystko sugeruje, że istnieje tam dodatkowy obiekt, czyli właśnie wspomniany egzoksiężyc.
Naukowiec i autor badania, Apurva Oza, twierdzi:
Uważamy, że jest to naprawdę istotny dowód. Chmura porusza się w kierunku przeciwnym do tego, w którym według fizyki powinna się poruszać, gdyby była częścią atmosfery planety.
Przełomowe badania
Naukowcy z NASA podkreślają, że choć dowody są naprawdę mocne, nadal nie ma stuprocentowej pewności, że faktycznie znajduje się tam pokryty wulkanami księżyc. Jeśli jednak udałoby się to potwierdzić, byłoby to przełomowe, ponieważ do tej pory egzoksiężyce nie zostały jednoznacznie opisane.
Nie wiadomo też, jakiej wielkości jest towarzysz WASP-49 b. Badacze uważają, że jeśli jest zbliżony do naszego naturalnego satelity, jego koniec może okazać się tragiczny. Przy tak dużej emisji gazów, księżyc może z czasem ulec całkowitej dezintegracji.
Tutaj pojawia się pewne pytanie – co z wykrywaniem innych egzoksiężyców? Czy w ogóle istnieją? Naukowcy od lat badają ten temat, a pierwsze doniesienia o potencjalnym satelicie tego typu pochodzą sprzed 10 lat.
Ostatnie badanie jest jednak najbardziej przekonujące i według wielu to właśnie dzięki niemu uda się jednoznacznie potwierdzić, że ezgoksiężyce istnieją.
Źródła: science.nasa.gov/exoplanet-catalog/wasp-49-b/
pl.wikipedia.org/wiki/Planeta_pozasłoneczna
pl.wikipedia.org/wiki/Io_(księżyc)
earthsky.org/space/volcanic-exomoon-exoplanets-wasp-49-b-sodium/
livescience.com/space/exoplanets/nasa-finds-signs-of-hellish-lava-covered-exomoon-circling-an-alien-world-and-it-could-meet-a-destructive-end