Jak wygląda jedzenie w kosmosie? Czyli o żywieniu astronautów z NASA
Czy posiłki astronautów na misjach bardzo różnią się od tych, które jemy na Ziemi?
Misje kosmiczne wymagają wielu przygotowań i odpowiednio wyszkolonej załogi. Jednak niezależnie od tego, czy astronauci są w przestrzeni kosmicznej, czy na Ziemi, muszą zaspokajać podstawowe potrzeby, by zapewnić sobie zdrowie fizyczne i psychiczne.
Jedną z takich potrzeb jest oczywiście dostarczanie organizmowi składników odżywczych. Temat jedzenia podczas misji jest niesamowicie interesujący i wiele osób nie ma pojęcia, jak to wygląda w rzeczywistości. Co warto wiedzieć o posiłkach astronautów z NASA?
Kosmiczne posiłki
NASA, czyli Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej istnieje od 29 lipca 1958 roku. Od dziesięcioleci fascynuje tysiące osób, które interesują się kosmosem i zastanawiają się, jakby to było polecieć na misję kosmiczną.
Organizacja często dzieli się różnymi ciekawostkami z życia swoich astronautów. Niejednokrotnie opowiadano o tym, jak m.in. wygląda spożywanie posiłków w warunkach, które mocno odbiegają od tego, co znamy na Ziemi.
Przede wszystkim żywność musi być odpowiednio przygotowana i zapakowana, by mogła przetrwać długotrwałe misje. NASA od lat rozwija specjalne systemy żywnościowe, które zapewniają astronautom niezbędne składniki odżywcze, a jednocześnie są łatwe do spożycia w nieważkości i mają długi okres trwałości.
Jednak odpowiednie pakowanie i zabezpieczenie nie oznaczają, że dania spożywane w kosmosie są nudne i niesmaczne. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie NASA:
Żywność dostarczana na orbitę musi być nie tylko pożywna, ale także apetyczna. Zespół Space Food Systems musi zaspokajać potrzeby żywieniowe każdego członka załogi, jednocześnie przestrzegając wymogów bezpieczeństwa żywności, ograniczonej przestrzeni magazynowej, ograniczonych możliwości przygotowania i trudności związanych z jedzeniem w warunkach mikrograwitacji. Jedzenie odgrywa kluczową rolę społeczną i psychologiczną podczas pobytu astronauty na ISS (ang. International Space Station, czyli Międzynarodowa Stacja Kosmiczna). Członkowie załogi mają możliwość uzupełnienia swojego standardowego menu o komercyjne produkty lub osobiste ulubione potrawy, które zapewniają im komfort z dala od domu.
Oznacza to, że astronauci nie tylko jedzą smacznie, ale także mogą wybierać swoje ulubione produkty. Podczas misji mają dostęp także do przekąsek, w tym słodyczy czy ciastek.
Co z płynnymi daniami?
Można by pomyśleć, że zupa nie jest opcją w kosmicznym menu, jednak żywność o wyższej zawartości płynów nie stanowi większego problemu. Posiłki są przygotowywane w formie odwodnionej, więc przed spożyciem dodaje się do nich wodę, co przywraca jedzeniu odpowiednią konsystencję. Podobnie działa to z napojami – je również przechowuje się w formie proszku.
Po zważeniu odpowiedniej ilości proszku, pojemnik na napoje jest zamykany od góry plastikowym zaworem jednokierunkowym, umożliwiającym bezpośrednie wstrzyknięcie wody.
Tak przygotowany napój można wypić przez umieszczoną w pojemniku słomkę.
Posiłki a stan nieważkości
Ze względu na stan nieważkości jedzenie podczas misji kosmicznych musi być odpowiednio podane. NASA opracowała specjalne techniki mocowania jedzenia na tackach. Astronauci mocują swoje indywidualne pojemniki na żywność do tacy za pomocą materiałowych zapięć. Używa się również magnesów czy sprężynowych uchwytów, by opakowania z posiłkami, jak również sztućce, pozostały w odpowiednim miejscu.
Menu składa się z kilku posiłków, które spożywane są w odstępach kilku godzin. Często pory jedzenia przygotowanych dań zależą od harmonogramu pracy i aktywności załogi.
Astronauci zazwyczaj potrzebują od 2500 do 3500 kalorii dziennie, w zależności od wieku, płci i wykonywanych czynności.
Jedzenie a zdrowie psychiczne
Odpowiednio zbilansowane i różnorodne posiłki, które są jednocześnie smaczne i spożywanie ich wywołuje pozytywne emocje, są kluczowe dla zdrowia psychicznego załogi.
Izolacja, długość misji i fakt tego, że jest się daleko od domu, już mocno wpływa na nastrój astronautów, więc dba się, by dostępne jedzenie pozytywnie wpływało na samopoczucie załogi.
Dlatego m.in. dostępne są przekąski, jak wspomniane wcześniej ciastka czy słodycze, ale również dania różnorodne pod względem tekstury i smaku. Ciągłe spożywanie past czy musów nie byłoby satysfakcjonujące, dlatego dba się, by astronauci mieli dostęp do chrupiących orzechów, sałatek, suszonych owoców czy warzyw.
Niestety menu nie było tak różnorodne od zawsze. We wczesnych latach podróży kosmicznych astronauci używali słomek do wysysania odwodnionego, przypominającego pastę jedzenia z tubek. Z czasem sposób przygotowywania posiłków znacznie się zmienił, a świadomość tego, jak dieta wpływa na zdrowie psychiczne, znacznie wzrosła.
Źródła: https://www.nasa.gov/directorates/esdmd/hhp/space-food-systems/
https://science.howstuffworks.com/astronauts-eat-in-space.htm
https://www.discovermagazine.com/the-sciences/how-do-scientists-build-the-best-diet-for-astronauts
