Ta dziwna ryba ma „nogi”. Nie zgadniesz, do czego ich używa
Naukowcy przeanalizowali budowę pewnej ryby. Wyjaśniono w jakim celu ewolucja wykształciła u niej „nogi”.
Wydaje się oczywiste to, że pewne grupy zwierząt wykształciły konkretne cechy, odpowiednio dostosowane do warunków, w których żyją. Nawet dziecko wie, że większość ptaków używa skrzydeł do latania, a ryby zamiast kończyn podobnych do ssaków lądowych, mają płetwy.
Natura jednak nieustannie zaskakuje. Na świecie istnieją gatunki, których wygląd jest nietypowy, by nie powiedzieć „dziwny”. Często trudno zgadnąć, dlaczego te konkretne zwierzęta ewoluowały w tym kierunku. Tak właśnie jest z rybą, która ma „nogi”.
Po co rybom nogi?
Na stronie czasopisma Current Biology pojawiły się dwa nowe badania naukowe dotyczące interesującego gatunku ryby. Mowa o prionotus carolinus, czyli kurku karolińskim.
Na początek garść ogólnych informacji. Jak czytamy na Wikipedii:
Kurek karoliński to gatunek ryby morskiej z rodziny kurkowatych. Poławiana i wykorzystywana na karmę dla zwierząt domowych, do produkcji nawozów, a także jako przynęta na ryby. Z ikry kurka karolińskiego produkuje się substytut kawioru.
Gatunek zachodniego wybrzeża północnego Atlantyku. Przeciętnie osiąga długość 30 cm, maksymalnie 38 cm.
Dlaczego więc naukowcy tak mu się przyglądali? Kurek ma nietypową budowę ciała, ponieważ część jego płetw ma specyficzny kształt, przez co wyglądają jak małe nóżki. Taki wygląd ciała nie jest przypadkowy. Ryba wykorzystuje swoje „nogi” do konkretnych czynności.
Co mówią najnowsze badania?
Opublikowane w ostatnich dniach prace naukowe w obszerny sposób tłumaczą, dlaczego ta konkretna ryba wykształciła pewnego rodzaju odnóża. Kurek karoliński porusza się po piaszczystym dnie zbiorników wodnych i bardzo łatwo może skryć się w rozkopanym piasku. Jednak nie jest to jedyna funkcja „nóg”. Co może być zaskakujące – służą one do poszukiwania pokarmu.
Te specjalne odnóża są pokryte brodawkami, które działają podobnie jak nasze kubki smakowe, umożliwiając rybie „smakowanie” piasku w poszukiwaniu ukrytych małży i innych zdobyczy. Badania sugerują, że inne morskie stworzenia podążają za tą rybą, licząc na resztki znalezionego jedzenia.
Aby lepiej zrozumieć to zjawisko, przygotowano odpowiednie eksperymenty. Zespół badaczy umieścił rybę w zbiornikach z zakopanymi małżami. Obserwowano, jak prionotus carolinus na zmianę pływały i chodziły po piasku, drapiąc jego powierzchnię swoimi „nogami”, co z czasem prowadziło do odkrycia ukrytego pokarmu.
Biolog komórkowy i elektrofizjolog Corey Allard z Uniwersytetu Harvarda mówi:
Te ryby są przykładem gatunku o bardzo nietypowej, bardzo nowatorskiej cesze. Chcieliśmy wykorzystać je jako wzorzec, aby zapytać, jak stworzyć nowy organ.
Okazało się, że ich odnóża są wyjątkowo czułe na dotyk i smak, co pozwala rybie skutecznie znajdować pożywienie ukryte na dnie.
Co więcej, badacze odkryli, że „nogi” te są wyposażone w specjalne geny odpowiedzialne za ich rozwój. Kluczową rolę odgrywa tu gen tbx3a. Kiedy ten gen jest wadliwy, ryby tracą zdolność do formowania nóg i brodawek smakowych, co wpływa na ich zdolność do znajdowania jedzenia.
Kolejne odkrycie miało miejsce, gdy druga dostawa ryb morskich nie posiadała tej samej zdolności do smakowania i wykopywania pożywienia za pomocą nóg. Okazało się, że ryby należały do innego gatunku, który używał nóg do chodzenia, ale nie posiadał zdolności sensorycznych swoich krewnych.
To odkrycie sugeruje, że zdolność ta ewoluowała stosunkowo niedawno i występuje tylko w wybranych miejscach na świecie.
To ryba, która wyhodowała nogi przy użyciu tych samych genów, które przyczyniają się do rozwoju naszych kończyn, a następnie zmieniła przeznaczenie tych nóg, aby znaleźć zdobycz przy użyciu tych samych genów, których nasze języki używają do smakowania jedzenia – dość szalone.
Badanie pokazuje, że geny, które u jednych organizmów odpowiedzialne są za pewne cechy, u innych mogą wpływać na zaskakujące przystosowanie się do odmiennego środowiska. Oznacza to, że organizmy mogą wykształcać nowe, skomplikowane mechanizmy, wykorzystując genetykę, którą już znamy.
David Kingsley, biolog rozwojowy z Uniwersytetu Stanforda mówi:
Chociaż wiele cech wygląda na nowe, są one zwykle zbudowane z genów i modułów, które istnieją od dawna. Tak właśnie działa ewolucja: poprzez majstrowanie przy starych elementach w celu zbudowania nowych rzeczy.
Źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kurek_karoliński
https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(24)01126-6
https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(24)01157-6
https://www.sciencealert.com/this-fishs-legs-evolved-a-special-sense-to-find-food-hidden-in-the-sand
