Badania pokazały, że młode osoby są coraz bardziej nieszczęśliwe. Jak szczęście wiąże się z wiekiem człowieka?
Czy poczucie szczęścia jest uzależnione od wieku? Jeśli tak – kiedy człowiek czuje się najszczęśliwszy?
Często można usłyszeć określenie „kryzys wieku średniego”. Niektórzy używają go w prześmiewczy sposób, by ocenić działania innych. Tylko czy taki kryzys w ogóle istnieje?
I jak wygląda sytuacja u osób znacznie młodszych? Czy statystycznie są szczęśliwe? A może młodość wcale nie jest tak dobrym okresem w życiu, jak może się wydawać.
Szczęście uzależnione od wieku?
Przeprowadzono różne badania, które badały poczucie szczęścia i dobrostanu u różnych grup wiekowych. Często potwierdzało się, że zarówno najmłodsi, jak i najstarsi byli grupą, która statystycznie uchodzi za szczęśliwą. Natomiast osoby w średnim wieku czuły najmniejsze zadowolenie z życia.
Takie spojrzenie na temat jest sporym uproszczeniem. Poczucie szczęścia zmienia się na przestrzeni lat. Grupa wiekowa, która 20 lat temu uchodziła za radosną i zadowoloną z życia, dziś nie musi taka być. Co pokazują nowe statystyki?
Krzywa szczęścia w kształcie litery U
Teoria wykresu szczęścia, który układa się w kształt litery „U” pojawiła się już wiele lat temu. Tak, jak u wspomnianej litery, na początku i na końcu życia wykres sięga najwyżej, natomiast w wieku średnim jest znacznie obniżony.
Dane do badań pochodzą z ponad 140 krajów i biorą pod uwagę informacje zebrane od 1973 roku. Co ciekawe – schemat ten powtarza się nie tylko u gatunku homo sapiens. Naukowcy zidentyfikowali nawet podobne wzorce u małp człekokształtnych.
David Blanchflower, profesor ekonomii w Dartmouth College, który był współautorem jednego z pierwszych artykułów na temat krzywej szczęścia w kształcie litery U w 2008 roku, powiedział:
To ustalony fakt. Nazwaliśmy to jednym z najbardziej uderzających, trwałych wzorców w naukach społecznych.
Wspomniana krzywa utrzymywała się przez całe dziesięciolecia. Aż w końcu coś się zmieniło.
Destrukcyjne myśli i brak zadowolenia z życia
Blanchflower i jego koledzy opublikowali niedawno dokument z National Bureau of Economic Research (NBER), że ten wzorzec szczęścia został zastąpiony innym wykresem. Ten ujawnia konsekwentny wzrost poczucia zadowolenia wraz z wiekiem.
Badanie dotyczące satysfakcji z życia analizowało dane zebrane od 2009 do 2022 roku.
Poza tym, że sporo osób stwierdzało, że czują się zadowolone z życia, byli także i ci, którzy przyznawali, że w ciągu miesiąca każdy dzień przynosi im wiele smutku.
Blanchflower powiedział:
Musimy skupić się na ludziach w skrajnych przypadkach. Pomyśl o tych, którzy są najbardziej podatni na popełnienie samobójstwa, śmierć z rozpaczy. Są to osoby, które mówią, że w każdym dniu swojego życia czują się źle pod względem psychicznym.
W latach 2020-2022 ponad połowa respondentów nie zgłosiła żadnych dni „złego stanu zdrowia psychicznego” w miesiącu. Ale 7% przyznało, że było ich dokładnie 30. Odsetek osób z taką odpowiedzią prawie się podwoił od 1993 do 2023. Wskaźnik ten wzrósł najszybciej wśród osób młodych, zwłaszcza kobiet w wieku od 18 do 25 lat.
Blanchflower stwierdził:
Sam ten fakt jest najbardziej uderzający i przerażający: według moich szacunków 11 procent… młodych kobiet jest zrozpaczonych swoim życiem.
Młodzi ludzie są najbardziej nieszczęśliwi?
Carol Graham, starszy pracownik w Brookings Institution, której praca koncentruje się na dobrobycie, przyznaje, że to poważne odkrycie.
Nigdy tak naprawdę nie zastanawialiśmy się nad tym, że najniższy punkt występuje w młodości.
Wtedy ludzie dopiero zaczynają swoje życie. Nie powinni być wtedy najbardziej niespokojni i przygnębieni, nie mieć nadziei na przyszłość.
Jest w tym coś bardzo złego.
Trendy te doprowadziły do zmiany relacji między wiekiem a złym samopoczuciem. W latach 2009-2018 rozpacz i niezadowolenie utrzymywały się w kształcie garbu, co jest zgodne z wcześniejszymi badaniami.
Gwałtowny wzrost rozpaczy przed 45. rokiem życia, zwłaszcza przed 25. rokiem życia, oznacza jednak, że w 2019 roku nieszczęście pojawiało się częściej w młodszym wieku.
Carol Graham uznał:
Danny Blanchflower był piekielnie zdeterminowany, by pokazać krzywą U w tak wielu krajach… i nagle pisze artykuł, który pokazuje coś przeciwnego.
Badania powtarzano z użyciem innych danych, przez co znaleziono podobne wzorce w różnych krajach.
Opierając się na zbiorze danych obejmującym 34 kraje w latach 2020-2023, autorzy badania z Global Mind Project Sapien Labs wykazali, że złe samopoczucie jest obecnie na wyższym poziomie w młodszym wieku we wszystkich tych krajach, a trend nie ma kształtu garbu.
Nie ma ostatecznej zgody co do przyczyny spadku szczęścia i wzrostu nieszczęścia wśród młodych dorosłych. Mimo to Blanchflower uważa, że trend ten jest napędzany przez korzystanie z telefonów komórkowych i mediów społecznościowych.
Potrzebujesz czegoś, co zaczyna się około 2014 roku, jest globalne i nieproporcjonalnie wpływa na młodych ludzi – zwłaszcza młode kobiety.
Każdy, kto wymyśla wyjaśnienie, musi mieć coś, co do tego pasuje. Poza telefonami komórkowymi nie mam nic.
Warto zwrócić uwagę na to, że niezależnie od przyczyny, jest to problem globalny i nie można go bagatelizować.
