Naukowcy informują, że żyjemy w nietypowej galaktyce. Dlaczego?
Czy nasza galaktyka jest wyjątkowa i wyróżnia się na tle innych? Co warto o tym wiedzieć?
Dziś wiemy całkiem sporo o tym, co otacza nas w kosmosie. Badacze opisali sąsiadujące planety czy inne ciała niebieskie, które można znaleźć w Układzie Słonecznym. Jednak to, jak patrzymy na wszechświat, może się zmienić, gdy przyjmiemy inną perspektywę.
Co jeśli Droga Mleczna, czyli miejsce, w którym znajduje się Układ Słoneczny, nie jest wcale takie, jak myślano przez wiele lat? Czy jest wyjątkowe, a jeśli tak – z jakiego powodu?
Nietypowa Droga Mleczna
Droga Mleczna to galaktyka, w której znajduje się m.in. Układ Słoneczny. Jako że jest nam najbliższa (gdyż to w niej znajduje się Ziemia), przez wiele lat była najważniejszym punktem odniesienia dla astronomów. To właśnie na jej podstawie formułowano wiele teorii, analizowano kosmiczne struktury, poznawano planety oraz ogólną dynamikę panującą we wszechświecie.
Jak czytamy na Wikipedii, droga Mleczna ma średnicę około 100 000 lat świetlnych i grubość ok. 1000 lat świetlnych. W zależności od szacunków, zawiera od 100 do 400 miliardów gwiazd. Widziana z boku przypomina dysk z soczewkowatym zgrubieniem w części środkowej.
Najnowsze badania pokazują jednak, że Droga Mleczna wcale nie jest typową galaktyką, jakich dużo w kosmosie. Okazuje się, że jest na swój sposób wyjątkowa i wyróżnia się na tle innych.
Jednym ze źródeł nowych informacji jest projekt SAGA Survey, który dostarcza danych o galaktykach podobnych do Drogi Mlecznej. Naukowcy przeanalizowali dane o 101 galaktykach, które mają zbliżoną masę do naszej oraz 378 galaktykach satelitarnych.
Inny projekt – MaNGA – szczegółowo przeanalizował prawie 10 tysięcy galaktyk w obszarze o powierzchni 2700 stopni kwadratowych nieba. Badał, jak skład chemiczny każdej galaktyki zmienia się od jej centrum do zewnętrznych regionów.
Symulacja TNG50, przeprowadzona przez naukowców z Niemiec i USA, modeluje obszar przestrzeni o rozmiarze ponad 230 milionów lat świetlnych, śledząc równoczesną ewolucję tysięcy galaktyk w ciągu 13,8 miliarda lat historii kosmicznej.
Wyniki są zaskakujące, ponieważ pokazują, że miejsce, w którym znajduje się Ziemia, jest nietypowe. W jaki sposób?
Wyjątkowa galaktyka
Od momentu, gdy amerykański astronom Edwin Hubble odkrył około sto lat temu, że nasza galaktyka to tylko jedna z wielu, naukowcy zastanawiali się, jak wyjątkowa jest Droga Mleczna w skali wszechświata.
Współautor nowego badania Jianhui Lian z Instytutu Astronomii Maxa Plancka w Heidelbergu, powiedział:
Znalezienie sposobów na porównanie naszej galaktyki z bardziej odległymi galaktykami to klucz, do zrozumienia, czy Droga Mleczna jest czymś szczególnym.
Tak, jak było wspomniane wcześnie, z racji tego, że Ziemia znajduje się w Drodze Mlecznej, to właśnie ona była punktem odniesienia dla tysięcy naukowców. To właśnie o naszej galaktyce wiemy najwięcej, ponieważ najłatwiej ją zbadać.
Droga Mleczna jest obecnie jedyną spiralną galaktyką, w której astronomowie mogą analizować dużą liczbę pojedynczych gwiazd pod względem ich położenia, składu chemicznego, temperatury i innych właściwości.
Jednak jeśli zmieni się punkt widzenia i spojrzy na wszystko z perspektywy potencjalnych mieszkańców kosmosu, dochodzi się do interesujących wniosków.
Maria Bergemann, współautorka badania i astrofizyczka z Instytutu Maxa Plancka, w rozmowie z serwisem Space.com powiedziała:
Z tego co wiem, pomysł spojrzenia na Drogę Mleczną z perspektywy obcych jest dość nowy. Uważam, że to fajne i niekonwencjonalne podejście.
Co dokładnie ją wyróżnia?
Naukowcy odkryli, że średnia zawartość metali w gwiazdach Drogi Mlecznej rośnie od centrum galaktyki, osiągając poziom zbliżony do Słońca na odległości około 23 tysięcy lat świetlnych od środka. Na większych odległościach zawartość metali maleje, osiągając około jedną trzecią poziomu Słońca w odległości 50 tysięcy lat świetlnych od centrum galaktyki.
Po porównaniu tych danych z informacjami zebranymi ze 321 galaktyk z projektu MaNGA oraz 134 galaktyk podobnych do Drogi Mlecznej z symulacji TNG50, okazuje się, że Droga Mleczna jest wyjątkowa. Jedynie około 1% galaktyk z projektu MaNGA i 11% galaktyk z symulacji TNG50 wykazywało podobny wzorzec metali.
Według danych z SAGA Survey, Droga Mleczna posiada stosunkowo niewielką liczbę jasnych galaktyk satelitarnych. W szczególności, dwie największe satelity Drogi Mlecznej – Wielki i Mały Obłok Magellana – różnią się od satelitów innych galaktyk pod względem masy i dynamiki.
Risa Wechsler, współzałożycielka projektu SAGA, powiedziała:
Droga Mleczna była niesamowitym laboratorium do badania fizyki formowania galaktyk i fizyki ciemnej materii, ale to tylko jeden system i może nie być typowa dla tego, jak formowały się inne galaktyki. Dlatego kluczowe jest znalezienie podobnych galaktyk i porównanie ich.
Droga Mleczna wyróżnia się także pod względem aktywności gwiazdotwórczej w swoich satelitach. W przeciwieństwie do innych galaktyk, aktywność tego typu w przypadku naszej ogranicza się do Obłoków Magellana.
Może to wskazywać na unikalne połączenie starszych satelitów, które już zakończyły procesy gwiazdotwórcze, z nowszymi, takimi jak Obłoki Magellana.
Jak widać, Droga Mleczna wyróżnia się pod różnymi względami, a nie można zapominać, że wiele informacji jeszcze nie zostało odkrytych. Naukowcy są świadomi, że sporo danych pozostaje tajemnicą i otaczający nas kosmos jeszcze nie raz okaże się zaskakujący.
Źródła: https://www.universetoday.com/169882/were-living-in-an-abnormal-galaxy/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Droga_Mleczna
https://www.space.com/milky-way-aliens-eye-view-unusual-galaxy
https://www.sciencealert.com/giant-study-confirms-the-milky-way-really-is-an-unusual-galaxy
