Odkryto jedną z najmłodszych planet w historii
Niedawno odkryta planeta jest jedną z najmłodszych, jaką znamy. Co na to astronomowie?
Astronomowie odkryli jedną z najmłodszych planet, jakie kiedykolwiek zaobserwowano. Nazywa się ją pieszczotliwie „baby planet”, ponieważ w porównaniu do innych ciał niebieskich, istnieje dopiero od niedawna.
Co warto wiedzieć o TIDYE-1b, znanej także jako IRAS 04125+2902 b? Czym się wyróżnia i o ile jest młodsza od Ziemi?
Najmłodsza planeta
Nowo odkryta planeta oddalona jest o około 520 milionów lat świetlnych od Ziemi. Ma zaledwie 3 miliony lat, co w kosmicznej skali czasowej oznacza wręcz wiek niemowlęcy. Dla porównania, Ziemia ma około 4,5 miliarda lat, co czyni ją aż 1 500 razy starszą od TIDYE-1b.
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Nature, naukowcy informują, że odkrycie takiej planety poszerza wiedzę o wczesnych etapach formowania się tego typu ciał niebieskich.
Madyson Barber, główna autorka badania i astronomka z UNC-Chapel Hill mówi:
Odkrywanie planet takich jak ta pozwala nam spojrzeć w przeszłość i uchwycić proces formowania się planet na bieżąco.
IRAS 04125+2902 b udało się wykryć w Obłoku Molekularnym Byka, znajdującym się stosunkowo blisko Ziemi, wypełnionym setkami nowo narodzonych gwiazd. Astronomowie pracowali nad badaniami, które miały na celu poszerzyć wiedzę o ewolucji planet i ich formowaniu się. Odkrycie tak młodego ciała niebieskiego było dość niespodziewane.
Bardzo młode systemy gwiezdne są zwykle otoczone pyłem i pozostałościami z ciał niebieskich, co utrudnia dostrzeżenie planet w ich wnętrzu.
Astronomia pomaga nam odkrywać nasze miejsce we Wszechświecie – skąd pochodzimy i dokąd zmierzamy.
Znaczenie odkrycia
Naukowcy twierdzą, że odkrycie IRAS 04125+2902 b jest niezwykle ważne. Większość znanych planet ma od 10 do 40 milionów lat. TIDYE-1b udowadnia, że formowanie planet może rozpocząć się znacznie szybciej, niż wcześniej sądzono.
Madyson Barber informuje, że TIDYE-1b odkryła za pomocą metody tranzytu, która polega na obserwowaniu spadku jasności gwiazdy, gdy planeta przechodzi na jej tle. Do tego celu użyto teleskopu NASA TESS.
Andrew Mann, profesor nadzwyczajny na UNC-Chapel Hill wyjaśnia:
Planety zwykle formują się z płaskiego dysku pyłu i gazu, co wyjaśnia, dlaczego planety w naszym Układzie Słonecznym są ustawione w jednej płaszczyźnie.
Tutaj jednak dysk jest nachylony, niezgodny zarówno z orbitą planety, jak i z gwiazdą, co jest zaskakującym zwrotem akcji, który podważa nasze obecne rozumienie procesu formowania się planet.
TIDYE-1b okrąża swoją gwiazdę w zaledwie dziewięć dni. Planeta nie jest tak gęsta jak Ziemia, ale jej średnica jest około 11 razy większa.
Badacze porównują ją do tego, co z czasem stanie się podobne do Ziemi czy Neptuna, tylko że w „super wersji”.
Superziemie (super-Earths) i subneptuny (sub-Neptunes) to dwa rodzaje egzoplanet, które nie występują w naszym Układzie Słonecznym, ale są powszechne w innych systemach planetarnych. Różnią się głównie rozmiarami, gęstością i składem atmosferycznym.
Superziemie to skaliste planety o masie od 1 do około 10 razy większej od masy Ziemi. Większa masa może wiązać się z większą aktywnością geologiczną i bardziej masywną atmosferą.
Odkrycie IRAS 04125+2902 b daje nowe spojrzenie na życie planet i to, jak zmieniają się na przestrzeni milionów lat. Wcześniej nie dało się potwierdzić, że istnieją tak młode planety, ponieważ nie było na to bezpośredniego dowodu. Dziś wiemy, że te rzeczywiście są obecne w kosmosie, jednak są jednocześnie naprawdę trudne do wykrycia.
Źródła: https://www.universetoday.com/169863/astronomers-find-a-3-million-year-old-planet/
https://www.bbc.co.uk/newsround/articles/cn5w94nd19zo
https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2024/11/25/newborn-planet-baby-unc-astronomers-nasa-youngest/76569083007/
https://www.sciencealert.com/baby-planet-is-one-of-the-youngest-ever-detected-astronomers-say
