Naukowcy „ożywili” mózg zwierzęcia po prawie 60 minutach od śmierci
Czy da się uchronić mózg przed uszkodzeniami od niedokrwienia? Ciekawe wyniki badań na świniach.
Czy rewolucja w medycynie jest możliwa? Po zatrzymaniu akcji serca u pacjenta lekarze często są bezradni. Okres, gdy można przeprowadzić reanimację jest bardzo krótki, a podjęte działania nie zawsze kończą się sukcesem.
Powszechnie mówi się, że uratowanie pacjenta, którego serce przestało bić, jest naprawdę trudne, ponieważ inne organy zaczną obumierać przez brak dostępu do tlenu. Naukowcy z Chin postanowili sprawdzić, czy da się „ożywić” mózg nawet do godziny po stwierdzeniu zgonu. Obiektem badań były świnie, a to, co udało się ustalić, jest zaskakujące.
Ożywienie mózgu u świni
Ostatnie badania przeprowadzone przez naukowców z Chin wykazały, że możliwe jest przywrócenie aktywności mózgu u zwierzęcia prawie godzinę po zatrzymaniu układu krążenia. Może być to pierwszym krokiem w doskonaleniu praktyk medycznych, a co za tym idzie – ratowaniu ludzi po zatrzymaniu u nich akcji serca.
Zespół naukowców z Chin przeprowadził badania, których wyniki opublikowano w drugiej połowie września tego roku. Postanowiono sprawdzić, czy da się uratować mózg przed uszkodzeniem od niedotlenienia po tym, jak zatrzymał się przepływ krwi. Już we wstępie do badania czytamy, że w przypadku ustania pracy układu krążenia, to uszkodzenie mózgu jest główną przyczyną śmiertelności wśród pacjentów.
Co okazało się przełomowe w badaniach? Odkrycie, że w walce o życie mózgu niesamowicie istotna jest praca wątroby. Jak wiemy, organ ten pełni kluczowe funkcje w organizmie. Odpowiada m.in. za usuwanie toksyn i metabolizowanie leków, filtrowanie krwi, regulację poziomu cukru w niej czy też wspomaga trawienie tłuszczów.
To właśnie wątroba okazała się tak ważna w procesie podtrzymania życia i ożywienia mózgu po upływie pewnego czasu od zatrzymania pracy układu krążenia.
Brak przepływu krwi, która dostarcza tlen i substancje odżywcze, może mieć katastrofalne skutki dla organów. Nazywamy to niedokrwieniem, a gdy dotyczy mózgu, może spowodować nieodwracalne uszkodzenia już w przeciągu kilku minut. Dlatego lekarze mają dosłownie kilka chwil na uratowanie pacjenta za pomocą reanimacji.
Eksperyment na świni
Mając do dyspozycji 17 wyhodowanych w laboratorium świń rasy tibet minipig naukowcy sprawdzali jak działanie wątroby wpływa na organizm po utracie krążenia. Dwie grupy zwierząt poddano niedokrwieniu mózgu przez 30 minut. Jedna z nich została również poddana niedokrwieniu wątroby, a druga nie. Tymczasem grupa kontrolna nie została poddana niedokrwieniu.
Po śmierci zwierząt (w wyniku eutanazji) zbadano ich mózgi. Nie zaskoczył fakt, że grupa kontrolna wypadała najlepiej. Ciekawe było to, że świnie, których wątroba nie została uszkodzona, miały mózgi w znacznie lepszym stanie niż te, u których ten organ był niedokrwiony.
W kolejnych eksperymentach naukowcy podłączyli mózgi świń do systemu podtrzymywania życia, który symulował funkcje serca i płuc. W jednej z jego wersji podpięto także funkcjonująca wątrobę.
Warto zaznaczyć, że udało się pobudzić aktywność mózgu, który utracił dostęp do układu krążenia 50 minut wcześniej. Oznacza to, że „ożywiono” go po prawie godzinie, a wywołana aktywność utrzymała się przez 6 godzin. Mózgi, które nie miały dostępu do krwi dłużej, radziły sobie o wiele gorzej.
Znaczenie badania
Tutaj pojawia się pytanie: jakie ma to znaczenie w rozwoju medycyny i pomocy ludziom? Odkrycia te wskazują, że wątroba odgrywa kluczową rolę w procesie uszkodzenia mózgu po zatrzymaniu krążenia. Wcześniej jedynie obserwowano, że stan wątroby, a konkretniej jej uszkodzenia np. od spożywania alkoholu, wpływają na ogólny stan pacjenta i mają znaczenie w przypadku, gdzie ten musi zostać poddany resuscytacji.
Choć badania przeprowadzono na świniach, dają one nowy pogląd na sposób pomagania ludzkim pacjentom. Potencjalne włączenie funkcjonującej wątroby do systemów podtrzymywania życia mogłoby poprawić wskaźniki przeżycia i jakość życia pacjentów po zatrzymaniu akcji serca.
Trzeba przeprowadzić jeszcze wiele badań, co sugeruje sam zespół naukowców z Chin. Każde nowe odkrycie pomaga lepiej zrozumieć funkcjonowanie mózgu i reszty organów, a także przybliża nas jako ludzi, do jeszcze skuteczniejszego leczenia i ratowania życia.
Źródła: https://www.embopress.org/doi/full/10.1038/s44321-024-00140-z
https://www.sciencealert.com/scientists-revived-a-pigs-brain-nearly-a-whole-hour-after-it-died
