Tego o Halloween nie wiedzieliście
Co warto wiedzieć o Halloween? Skąd się wzięło i jaką ma historię?
Halloween jest coraz popularniejsze w Polsce i z roku na rok obchodzi je więcej osób. Dziś ozdoby związane z tym zwyczajem są prawie w każdym sklepie, organizowane są imprezy z takim motywem, gdzie uczestnicy przebierają się w przeróżne stroje, a dzieci chodzą od domu do domu, by zbierać cukierki.
Każdy mniej więcej kojarzy, na czym polega Halloween. Jednak nie każdy wie, jaka jest jego historia i z czego się wywodzi. Co warto wiedzieć o tym szalenie popularnym zwyczaju związanym z czarownicami, wampirami, pajęczynami i duchami?
Zbiór ciekawostek o Halloween
Halloween obchodzi się 31 października i jest to zwyczaj najbardziej świętowany w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii, Australii i Wielkiej Brytanii. W Polsce pojawiło się już w latach dziewięćdziesiątych, choć nie było aż tak popularne, jak jest dzisiaj.
Obecnie Halloween nie jest kojarzone z żadną religią. Jest to zwyczaj świecki, polegający przede wszystkim na zabawie i konkretnej estetyce. Ludzie dekorują swoje mieszkania i podwórka, wykorzystując takie motywy, jak pajęczyny, szkielety, duchy czy nietoperze. Popularne są także dynie, najczęściej z wyciętymi wzorami. Organizowane są także imprezy kostiumowe.
Historia Halloween
Początki tego zwyczaju sięgają naprawdę daleko. Halloween ma swoje korzenie w celtyckim święcie Samhain, które dawni Celtowie w Irlandii i Wielkiej Brytanii obchodzili na początku listopada. Uważa się, że Samhain wywodzi się z celtyckich wierzeń pogańskich i istnieją dowody na to, że data ta była ważna już od czasów starożytnych.
Początkowo było to święto związane z duchowością. Wierzono, że duchy powracają na ziemię, a granica między światem żywych i umarłych jest bardzo cienka.
Pierwotna nazwa Halloween
Początkowo Halloween było wieczorem poprzedzającym dzień Wszystkich Świętych i nazywano je „All Hallows’ Eve”. Z czasem nazwa ta została skrócona i zapisywano ją w formie Hallowe’en. Następnie zapis uproszczono i wyrzucono z niego apostrof.
Cukierek albo psikus
Zabawa w „cukierek albo psikus” to tradycyjny zwyczaj związany z Halloween, obchodzony głównie przez dzieci. Warto zaznaczyć, że jego historia jest długa i sięga Szkocji i Irlandii, gdzie motyw przebierania się i chodzenia od domu do domu w celu zyskania smakołyków, sięga co najmniej XVI wieku. Istnieje wiele relacji z tych krajów, mówiących o przebranych ludziach, którzy odwiedzali domy, recytowali wiersze i opowiadali historie w zamian za jedzenie. Gdy nie zostali przywitani, zapowiadali nieszczęście lub robili psikusy.
W Ameryce Północnej najwcześniejsze znane wystąpienie tej zabawy datuje się na 1911 rok. Nazwa „cukierek albo psikus” została wymyślona w 1917 roku w Kanadzie. Z czasem zwyczaj stawał się popularniejszy także w innych krajach, np. w Wielkiej Brytanii. „Trick-or-treating” w dzisiejszej formie zaczęło być popularne w Ameryce dopiero w latach 30. XX wieku. W dużej mierze zrezygnowano z tańca, śpiewów i recytacji. Często przebrane dzieci przychodzą jedynie po cukierki. Obecnie zwyczaj praktykowany jest masowo na całym świecie.
Samhainophobia
Istnieje termin, który oznacza lęk przed Halloween. Jest to samhainofobia. Osoby dotknięte tą przypadłością czują niepokój i podenerwowanie na myśl o czymś, co jest związane z opisywanym zwyczajem. Mogą doświadczać dyskomfortu na widok strasznych dekoracji czy powycinanych dyń.
Dla jednych taka fobia może wydawać się zabawna, jednak są ludzie, u których wynika ona z traumatycznych przeżyć związanych z Halloween, których doświadczyli w przeszłości. Może też wynikać z faktu, że zwyczaj był demonizowany w rodzinie od najmłodszych lat i przedstawiany jedynie w negatywnym świetle.
Samhainofobia nie jest oficjalnie uznawana przez Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Mówi się o niej jednak częściej z racji tego, że Halloween jest coraz popularniejsze i dekoracje związane z nim spotyka się na długo przed 31 października.
Pomarańczowy i czarny
Tradycyjne kolory Halloween to pomarańczowy i czarny. Symbolizują jesień (pomarańczowy) i śmierć (czarny). Połączenie tych dwóch barw mocno zakorzeniło się w kulturze tego święta, jak również stało się elementem marketingowym.
Przed Halloween w sklepach pojawiają się limitowane wersje słodyczy, słonych przekąsek, napojów i innych produktów spożywczych, które najczęściej mają opakowania właśnie w tych kolorach. Badania pokazują, że konsumenci często kupują produkty sezonowe pod wpływem emocji i wrażenia wyjątkowości.
Jack-o’-lantern
Charakterystyczna halloweenowa lampa zrobiona z wydrążonej dyni to Jack-o’-lantern. Robienie dekoracji tego typu stało się tradycją w wielu rodzinach, a dynie z wyciętymi ustami i oczami są wizytówką Halloween. Historia takich lamp wywodzi się z Irlandii z XIX wieku. Początkowo robiono je z buraków i rzepy. Dopiero z czasem, gdy Irlandczycy zaczęli przybywać do USA, dynia powoli wypierała inne warzywa, ponieważ była łatwo dostępna i większa, a co za tym idzie – rzeźbienie w niej było prostsze.
Źródła: https://www.britannica.com/topic/Halloween
https://www.goodhousekeeping.com/holidays/halloween-ideas/a35150/halloween-facts/
https://www.langagefarm.com/10-halloween-facts-you-may-not-know/
https://uknow.uky.edu/campus-news/fun-facts-you-probably-didn-t-know-about-halloween-uk-folklorist
