DNA sprzed 2 milionów lat. Grenlandia i jej tajemnice, których nie znałeś
Grenlandia to ciekawe miejsce, choć mówi się o nim naprawdę niewiele.
Oto największa wyspa na świecie niebędąca kontynentem. Pomimo zachęcającej nazwy, która oznacza „zielony kraj”, jest to miejsce w większości pokryte lodem.
Grenlandia jest interesująca i pełna tajemnic, o których niewiele się mówi. Co skrywa ta wyspa i jak wygląda życie ludzi, którzy tam mieszkają?
Grenlandia – zaskakujące ciekawostki
Grenlandia to ogromna, fascynująca i niesamowicie tajemnica wyspa, około trzykrotnie większa od amerykańskiego stanu Teksas. Zajmuje obszar 2 166 086 km².
Od ponad 300 lat pozostaje częścią Królestwa Danii. Geograficznie położona jest w Ameryce Północnej, natomiast historycznie i politycznie w Europie.
Wbrew swojej nazwie, która oznacza „zielony kraj”, nie jest tak naprawdę zielona. W rzeczywistości tylko około 20% wyspy pokrywa roślinność, a reszta to rozległe połacie lodu i śniegu.
Zaludnienie i średnie temperatury
Ta tajemnicza wyspa liczy zaledwie około 56 000 mieszkańców. Co więcej, jest też jednym z najsłabiej zaludnionych regionów na Ziemi.
W stolicy Nuuk mieszka około 19 000 z całej populacji wyspy. Zaludnienie Grenlandii to zaledwie 0,14 osoby na kilometr kwadratowy. Inaczej mówiąc: statystycznie spotyka się jedną osobę na każde 7 kilometrów kwadratowych.
Klimat w stolicy jest dość chłodny, a zimowe temperatury wahają się od -5 do -10 °C. Wbrew pozorom latem nie jest aż tak chłodno, a temperatury sięgają około 11 stopni. Najwyższa temperatura, jaką kiedykolwiek zarejestrowano w mieście, wynosiła 22,2 stopnie Celsjusza i miało to miejsce w 2016 roku.
Pozostałe obszary wyspy leżące nad brzegiem morza są znacznie chłodniejsze: temperatura spada w miarę przesuwania się na północ. Zimą na północnych skrajach wyspy osiąga wartość średnią −36 °C, a latem +3 °C.
O ludności wyspy
Przeważająca część ludności Grenlandii zamieszkuje południowo-zachodnią część wyspy, gdzie warunki klimatyczne są najkorzystniejsze.
Około 40% stanowią mieszkańcy licznych osad lub niewielkich miejscowości, położonych wokół wybrzeży Grenlandii. Tak, jak było wspomniane, 25% całej populacji mieszka w stolicy Nuuk.
Średnia długość życia mężczyzn na Grenlandii wynosi około 71 lat, a kobiet – 76 lat.
Językiem urzędowym jest grenlandzki, choć powszechne są także języki duński i angielski.
89% mieszkańców stanowią Inuici, czyli grupa rdzennych ludów obszarów arktycznych i subarktycznych. Pozostała część ludności to w dużym stopniu Duńczycy (7,5%).
Pokrywa lodowa
Jedną z najbardziej uderzających cech Grenlandii jest to, że ponad 80% wyspy obejmuje pokrywa lodowa, miejscami o grubości nawet około czterech kilometrów.
W tym rozległym, lodowym krajobrazie przez dwa miesiące w roku nieprzerwanie świeci światło dzienne. Chociaż globalne ocieplenie ma wpływ na topnienie pokrywy lodowej, zwiększyło ono również dostęp do zasobów mineralnych i ujawniło nowe, interesujące odkrycia pod zalegającym lodem.
Choć Grenlandia znana jest przede wszystkim ze wspomnianej pokrywy lodowej (drugiej, co do wielkości na świecie po Antarktydzie), wyspa charakteryzuje się także wyjątkowymi krajobrazami na obszarach zielonych.
Dlaczego tak mało osób mieszka na wyspie?
Grenlandia choć ciekawa, wydaje się pusta. Co jest przyczyną tak małej liczy ludności? Jak wiadomo, nie jest to jedyne miejsce na Ziemi, gdzie temperatury są stosunkowo niskie.
Oczywiście klimat odgrywa dużą rolę w ograniczaniu populacji, bo tylko około 20% powierzchni lądu nadaje się do zamieszkania. Jednak inne kraje, takie jak Norwegia czy Islandia, również nie należą do gorących, a ich populacja jest znacznie większa.
Otoczona Arktyką i Północnym Atlantykiem Grenlandia jest niezwykle odległa i ma ograniczony dostęp do świata zewnętrznego. W przeszłości oznaczało to ograniczenie możliwości migracji i handlu.
Gospodarka Grenlandii jest również w dużym stopniu uzależniona od jednej branży – rybołówstwa. Ze względu na wieczną zmarzlinę, rolnictwo tam prawie nie istnieje.
Naukowe odkrycia
Naukowcy odkryli DNA sprzed 2 milionów lat – najstarsze, jakie kiedykolwiek znaleziono – zakopane w glinie i osadzie kwarcowym, które zostały zachowane w wiecznej zmarzlinie. Wcześniejszy rekord, jeśli chodzi o starość materiału genetycznego, wynosił milion lat.
Zespół naukowców z St John’s College, Uniwersytetu w Cambridge i Uniwersytetu w Kopenhadze analizował 41 próbek DNA i doszedł do wniosku, że krajobraz Grenlandii wyglądał kiedyś zupełnie inaczej.
Według badaczy odkrycie to otwiera nowy rozdział w historii genetyki. Naukowcy mogą dzięki temu zbadać ekosystemy z odległej przeszłości.
DNA zachowało się dzięki surowym warunkom, które panują na wyspie, ponieważ przetrwało w lodzie i wiecznej zmarzlinie. Gdyby nie one materiał genetyczny mógłby ulec degradacji.
Analiza odkrytego DNA
Niektóre próbki ze wspomnianego wyżej materiału genetycznego należały do roślin, w tym drzew i krzewów, niektóre do zwierząt, a inne do mikroorganizmów. Niestety nie wszystkie z nich udało się dokładnie zidentyfikować.
Co ciekawe, naukowcy przyznali, że znaleźli dowody na to, że 2 miliony lat temu Grenlandię zamieszkiwały mastodonty.
W tamtych czasach klimat wyspy mocno się różnił. Temperatura była wyższa o 10–17°C niż współcześnie.
Warto zaznaczyć, że badacze twierdzą, że dawny klimat Grenlandii przypomina ten, który najprawdopodobniej nastąpi w związku z globalnym ociepleniem.
