Odkryto nową planetę podobną do Ziemi. Co warto o niej wiedzieć?
Astronomowie odkryli ciekawą planetę, która jest w pewien sposób podobna do Ziemi. Co o niej wiadomo?
Świeże badanie opublikowane 1 października tego roku mówi o naprawdę ciekawym odkryciu. Mowa o planecie, którą niektórzy nazywają „małą Ziemią”. Ciało niebieskie krąży wokół pobliskiej nam gwiazdy.
Egzoplaneta, o której odkryciu mowa, jest wyjątkowa i niektórzy wprost twierdzą, że opisanie jej to duży przełom. Co warto wiedzieć w tym temacie?
Egzoplaneta podobna do Ziemi
Omawiane badania zostały opublikowane 1 października 2024 roku w czasopiśmie „Astronomy & Astrophysics”. O tekście zrobiło się bardzo szybko głośno. Dlaczego tajemnicza egzoplaneta jest taka istotna?
Gwiazda Barnarda
Ciało niebieskie zostało odkryte wokół czerwonego karła znanego jako Gwiazda Barnarda, który znajduje się zaledwie 5,96 lat świetlnych od nas.
Jak możemy przeczytać na Wikipedii:
Gwiazda w gwiazdozbiorze Wężownika, niezwykle lekki czerwony karzeł oddalony o około 6 lat świetlnych od Ziemi. Ma układ planetarny.
Ze względu na swoją bliskość i dogodne położenie blisko równika niebieskiego, Gwiazda Barnarda jest prawdopodobnie najczęściej badanym i obserwowanym karłem typu widmowego M. Badania gwiazdy koncentrują się na jej charakterystyce, astrometrii oraz określaniu wartości granicznych mas planet.
Barnard b
Nowo odkryta egzoplaneta, nazwana Barnard b, ma niewielką masę, wynoszącą mniej niż 40% masy naszej planety, co klasyfikuje ją jako „sub-Ziemię”. Dla porównania: też jest trochę mniejsza niż połowa Wenus. Oznacza to, że jest to jedna z najmniejszych masowo egzoplanet odkrytych dotychczas.
Szybkie przypomnienie: egzoplanety to po prostu planety zewnętrzne, czyli pozasłoneczne – nie wchodzące w skład Układu Słonecznego.
Wiemy, że planety pozasłoneczne występują w wielu różnych rozmiarach, mają rozmaite struktury i charakterystyki. Znamy egzoplanety w typie gazowych olbrzymów większych od Jowisza. A także małe, skaliste planety zbliżone wielkością do Ziemi lub Marsa (źródło: https://www.national-geographic.pl/.
Planeta Barnard b okrąża swoją macierzystą gwiazdę w zaledwie trzy dni ziemskie. Jej odległość od gwiazdy to jedynie około 3 milionów kilometrów, co stanowi zaledwie 5% odległości między Słońcem a Merkurym.
Samo odkrycie wspomnianej egzoplanety jest ekscytujące, ponieważ daje nadzieję, że mogą istnieć jeszcze inne ciała niebieskie podobne do Ziemi znajdujące się jeszcze dalej od gwiazdy, gdzie trudniej je dostrzec.
Astronom Jonay González Hernández z Instytutu Astrofizyki Wysp Kanaryjskich w Hiszpanii mówi:
Nawet jeśli zajęło to dużo czasu, zawsze byliśmy pewni, że coś znajdziemy.
Istnienie życia
González Hernández wyjaśnia również, że planeta znajduje się poza tzw. strefą zamieszkiwalną, czyli regionem wokół gwiazdy, gdzie mogłaby istnieć woda w stanie ciekłym.
Barnard b jest jedną z egzoplanet o najniższej znanej masie i jedną z niewielu o masie mniejszej niż masa Ziemi. Ale planeta znajduje się zbyt blisko gwiazdy-gospodarza, bliżej niż strefa nadająca się do zamieszkania.
Temperatura Gwiazdy Barnarda wynosi około 2800°C, czyli jest o około 2500 stopni chłodniejsza niż Słońce, ale planeta Barnard b znajduje się zbyt blisko gwiazdy, co tak, jak było wspomniane wcześniej, uniemożliwia utrzymanie wody w stanie ciekłym. Oznacza to, że na Bernard b nie wystąpi życie takie, jakie znamy na Ziemi.
Nie oznacza to jednak, że cały układ nie nadaje się do zamieszkania. Dane wykazały, że trzy inne egzoplanety mogą krążyć wokół gwiazdy Barnarda, w większych odległościach niż Barnard b. Sygnały te są również słabe i potrzebne będą dalsze obserwacje, aby potwierdzić, czy są one spowodowane przez orbitujące egzoplanety, czy coś innego.
Znajdujemy egzoplanety głównie poprzez identyfikację wpływu, jaki wywierają one na swoje gwiazdy macierzyste. Im większa egzoplaneta, tym bardziej widoczny jest ten wpływ.
Astronomowie mogą przeanalizować to światło i wykorzystać je do ustalenia, czy istnieje tam egzoplaneta i jaką masę ma ta egzoplaneta – ponieważ jej masa informuje o tym, jak szybko gwiazda się porusza.
Ze względu na swoje niewielkie rozmiary i niską masę, egzoplanety podobne do Barnard b są łatwiejsze do wykrycia wokół czerwonych karłów, takich jak Gwiazda Barnarda. Jeśli jednak gwiazda jest mniejsza – na przykład mały czerwony karzeł – możemy wykryć sygnały mniejszej egzoplanety niż w przypadku większej gwiazdy.
Jeśli chodzi o gwiazdę Bernarda, González Hernández i jego zespół byli zdeterminowani, by przeszukać ten region w poszukiwaniu innych ciał niebieskich, szczególnie tych, które mogłyby krążyć w strefie zamieszkiwalnej wokół gwiazdy.
Astronom Alejandro Suárez Mascareño z Instytutu Astrofizyki Wysp Kanaryjskich mówi:
Musimy teraz kontynuować obserwacje tej gwiazdy, aby potwierdzić inne sygnały.
Odkrycie tej planety, wraz z innymi wcześniejszymi odkryciami, takimi jak Proxima b i d, pokazuje, że nasze kosmiczne podwórko jest pełne planet o niskiej masie.
Na temat Proximy b powstał oddzielny artykuł: Czy da się stworzyć cywilizację na Alfa Centauri? Czym jest Proxima Centauri i dlaczego tak ciekawi naukowców?
Źródła: https://www.space.com/barnards-star-exoplanet-sub-earth
https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2024/10/aa51311-24/aa51311-24.html
https://www.sciencealert.com/tiny-earth-like-world-discovered-orbiting-nearest-single-star-to-earth
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazda_Barnarda
https://www.national-geographic.pl/kosmos/egzoplanety-czyli-planety-pozasloneczne-to-odlegle-swiaty-ktore-dopiero-poznajemy/
