Przedmioty codziennego użytku, które wymyślono o wiele dawniej niż Ci się wydaje
Choć może się wydawać, że przedmioty te wynaleziono niedawno, ich historia nierzadko sięga starożytności.
Wiele ze współczesnych przedmiotów odkryto w dalekiej przyszłości, choć czasem faktycznie trudno w to uwierzyć. Sporo osób myśli, że dawne cywilizacje nie były aż tak rozwinięte, choć archeologowie pokazują, że człowiek w starożytności był niezwykle kreatywny.
Oto przykłady przedmiotów codziennego użytku, które pojawiły się w odległej przeszłości i przeszły naprawdę długą drogę, by osiągnąć formę, jaką znamy dziś.
Przedmioty z długą historią
Część z rzeczy, których używamy każdego dnia, odkryto już setki lat temu. Niektóre pochodzą nawet sprzed tysięcy lat, ponieważ korzystali z nich starożytni Egipcjanie czy Rzymianie. Oto kilka przykładów.
Protezy
Dziś protezy są nieodłącznym elementem codzienności wielu osób. Wydaje się, że jest to coś, co wymyślił współczesny człowiek, choć prawda jest zupełnie inna.
Najstarsza znaleziona i zidentyfikowana proteza należy do egipskiej mumii. Jest to duży palec u nogi i liczy sobie ponad pięć tysięcy lat, gdyż pochodzi z 3000 r. p.n.e.
O innej, jeszcze starszej protezie mówi święta księga hinduizmu – Weda. Z zapisków wynika, że najstarsza amputacja i wytworzenie protezy nogi, miały miejsce nawet w 3500 r. p.n.e.
W starożytności protezy tworzono m.in. z drewna czy metalu.
Okulary
Podobnie jak w przypadku protez, problemy ze wzrokiem istniały od początku ludzkości, więc dość wcześnie wymyślano sposoby, by sobie z tym radzić.
Pierwsze wersje okularów stosowano już w starożytności, głównie w Grecji i Rzymie. W Egipcie i Mezopotamii stosowano za to pierwsze soczewki powiększające. Trudno określić, kiedy dokładnie zauważono, że da się wykorzystywać pewne materiały do polepszenia widzenia.
Okulary w znanej dziś formie weszły do użytku nieco później. Pierwsza autentyczna wzmianka o okularach pochodzi z 1282 roku. To właśnie wtedy, jeden z duchownych miał używać okularów w trakcie pisania.
Inne wzmianki mówią, że wynalazcą okularów był Salvino d’Armato degli Armati z Florencji.
Ogrzewanie podłogowe
Zamożni mieszkańcy starożytnego Rzymu i Grecji korzystali z systemu zwanego hipokaustum, który pojawił się około 350 r. p.n.e.
Dzięki niemu dom mógł zostać ogrzany podczas zimy. Polegał on na podniesieniu podłogi domu o co najmniej 60 centumetrów nad poziomem gruntu za pomocą szeregu filarów wykonanych z cegły, zaprawy lub betonu. W tej pustej przestrzeni znajdowały się piece, w których nieustannie płonął ogień, a gorące powietrze krążyło pod podłogą do przewodów kominowych wbudowanych w ściany.
Systemu używano także w średniowieczu między innymi w zamku w Malborku i prawdopodobnie w zamku w Szydłowie.
Toaleta ze spłuczką
Proste toalety, prysznice czy kanalizację odkryto już w starożytnym Rzymie. Jednak często nie przypominało to tego, co możemy spotkać we współczesnych łazienkach.
Spłuczka zbliżona do obecnych standardów powstała prawdopodobnie w Chinach. W 2022 roku podczas wykopalisk w chińskiej prowincji Shaanxi, badacze wykopywali ruiny starożytnego pałacu znajdującego się w mieście Yueyang. To właśnie tam znaleziono pozostałości po toalecie. Szacuje się, że może mieć do 2400 lat. To czyni ją potencjalnie najstarszą spłukiwaną toaletą, jaką kiedykolwiek odkryto.
Szczoteczka do zębów
Już w starożytności używano przeróżnych naturalnych środków do czyszczenia zębów i usuwania resztek jedzenia. Jednym z przykładów było żucie gałązek drzew lub roślin. Korzystano także z naparów z ziół, w tym mięty, rumianku czy kory lipy. Pierwsze „pasty do zębów” tworzono m.in. ze zmiażdżonych oślich kości czy muszli ostryg.
Co ciekawe, już starożytni Rzymianie byli świadomi tego, że brak dbałości o uzębienie może prowadzić do problemów zdrowotnych, w tym rozwoju próchnicy.
Pierwsze szczoteczki do zębów pochodzą z Chin z ok. 1498 roku. Za to pierwsze modele produkowane masowo stworzył w 1780 roku Wiliam Addis z Anglii.
Włoski takiej szczoteczki tworzono z sierści niedźwiedzia, świni lub konia. Niestety nie było to zbyt dobre rozwiązanie, ponieważ materiały te gromadziły bakterie oraz wolno schły.
Papier
Stare kroniki wskazują na to, że papier został wynaleziony w Chinach przez kancelistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han, eunucha Cai Lun, około 105 r. n.e.
Do jego produkcji używano jedwabnych i lnianych materiałów. Wcześniej do zapisków używano m.in. papirusu czy pergaminu.
Jednak według badań archeologicznych papier mógł istnieć dużo wcześniej – co najmniej w 8 roku p.n.e. Wszystko to dzięki odnalezieniu skrawków papieru z 20 chińskimi znakami, które zachowały się w Nefrytowych Wrotach.
Papier toaletowy
Skoro wiadomo już, że papier wynaleziono jeszcze przed naszą erą, pojawia się pytanie – kiedy zauważono, że można używać go także w toalecie?
W odległej przeszłości ludzie dbali o czystość na różne sposoby, m.in. myjąc się w rzece po załatwieniu potrzeb fizjologicznych. Do oczyszczania używano także liści czy wełny.
Jak łatwo zgadnąć, to właśnie Chińczycy używali papieru toaletowego jeszcze przed naszą erą. Pierwsza wzmianka o używaniu go w łazience pochodzi od chińskiego uczonego-urzędnika Yan Zhitui.
Nowoczesny komercyjny papier toaletowy powstał w XIX wieku, a patent na zwijanie go w rolki pochodzi z 1883 roku.
Mydło
Za wynalazców mydła uznaje się Babilończyków. Najstarsze informacje dotyczące wytwarzania mydła pochodzą z ok 2800 r p.ne. ze starożytnej Babilonii. Używano go głównie do prania ubrań. Również starożytni Egipcjanie korzystali z czegoś, co przypominało mydło do czyszczenia włókien.
Pierwsze mydła wytwarzano z tłuszczu, popiołu drzewnego i wody. Nie były wykorzystywane do kąpieli.
Dopiero w XIX wieku stworzono znane nam dziś mydło w kostce.
